Το εγχείρημα για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική αποτελεί ασφαλή επιλογή για τις περισσότερες γυναίκες, ακόμα και για εκείνες που είχαν δύο προηγούμενες καισαρικές, επισημαίνει η πιο πρόσφατη οδηγία από το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων, έναν επιστημονικό φορέα που θέτει τις κατευθύνσεις για τον συγκεκριμένο ιατρικό κλάδο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι μέχρι σήμερα οδηγίες ήταν αποτρεπτικές για τον φυσιολογικό τοκετό σε γυναίκες που είχαν προηγουμένως γεννήσει με καισαρική τομή. Ωστόσο, μαιευτήρες και γυναικολόγοι σε ολόκληρο τον κόσμο εκφράζουν έντονη ανησυχία για τη ραγδαία αύξηση των καισαρικών τομών (στην Ελλάδα τα πιο πρόσφατα στοιχεία από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας κάνουν λόγο για ποσοστά που ξεπερνούν το 56% στις ιδιωτικές κλινικές -χωρίς να έχουν απαντήσει 12 από αυτές) και το 44% στα δημόσια νοσοκομεία).
Δικαίωμα στην επιλογή
«Οι νέες οδηγίες σχετικά με τον φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή υπερτονίζουν την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη συμβουλευτική γύρω από τα οφέλη και το ρίσκο, τη σημασία της αυτονομίας της εγκύου και της δικής της συμμετοχής στις ιατρικές αποφάσεις», αναφέρει ο γιατρός Richard Ν. Waldman, πρόεδρος του Αμερικανικού Κολλεγίου Μαιευτήρων Γυναικολόγων.
Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, ακόμα και γυναίκες που κυοφορούν δίδυμα ή που έχουν κάνει δύο καισαρικές στο παρελθόν, θα πρέπει να έχουν την εναλλακτική του φυσιολογικού τοκετού και να δοκιμάσουν αυτή τη δυνατότητα, σε ασφαλές ιατρικό περιβάλλον. Υπολογίζεται ότι περίπου το 60-80% των γυναικών εκείνων που θα επιχειρήσουν φυσιολογικό τοκετό, τελικά θα επιτύχουν. Εκτός από την αποφυγή μιας σοβαρής χειρουργικής επέμβασης στην κοιλιακή χώρα, ο φυσιολογικός τοκετός μειώνει τον κίνδυνο αιμορραγίας και μολύνσεων, ενώ βοηθά τις γυναίκες να αποφύγουν πιθανούς κινδύνους από επαναλαμβανόμενες καισαρικές, όπως είναι η υστερεκτομή, ο τραυματισμός νεφρών και ουροδόχου κύστεως, μεταγγίσεις, μολύνσεις ή ανωμαλίες της μήτρας.
Το ρίσκο
Κίνδυνος υπάρχει. Είναι ο ίδιος για τις επαναλαμβανόμενες καισαρικές, όπως και για την προσπάθεια για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική, αναφέρουν οι ειδικοί. Στην περίπτωση ενός επιτυχημένου φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική, οι πιθανές επιπλοκές είναι λιγότερες απ’ ότι σε μία προαποφασισμένη καισαρική. Ο κίνδυνος αυξάνεται όταν η προσπάθεια για φυσιολογικό τοκετό αποτύχει και η έγκυος οδηγηθεί σε μια ακόμη, επείγουσα καισαρική. Σε αυτή την περίπτωση, αναφέρουν, οι πιθανές επιπλοκές είναι περισσότερες απ’ ότι σε μια προαποφασισμένη καισαρική.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά τη ρήξη μήτρας, μια επείγουσα κατάσταση η οποία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στη μητέρα και το μωρό και να είναι απειλητική ακόμα και για τη ζωή τους. Οι πιθανότητες να υπάρξει ρήξη της μήτρας στη διάρκεια της προσπάθειας για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική είναι χαμηλές –ανάμεσα στο 0,5% και 0,9%- ωστόσο, αν κάτι τέτοιο συμβεί, απαιτείται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση. Γι’ αυτό και οι επιστήμονες του Κολεγίου, στη μελέτη τους που δημοσίευσαν τον περασμένο Αύγουστο στην επιστημονική επιθεώρηση Obstetrics & Gynecology σημειώνουν ότι η απόπειρα για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική είναι πιο ασφαλές να γίνει σε οργανωμένο ιατρικό κέντρο, παρουσία έμπειρου ιατρικού προσωπικού, ικανού να προχωρήσει άμεσα σε μια επείγουσα χειρουργική επέμβαση. Αναγνωρίζουν βέβαια ότι αυτή η δυνατότητα δεν είναι αυτονόητη σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Η ευθύνη των γιατρών
Οι αμερικανοί επιστήμονες αναφέρουν, ωστόσο, ότι η απαγορευτική ιατρική πολιτική σχετικά με τον φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική δεν θα πρέπει να εξαναγκάζει τις γυναίκες να υποστούν μια νέα καισαρική, αν δεν το επιθυμούν. Από την άλλη, επισημαίνουν πως στην περίπτωση που ο γιατρός δεν νοιώθει ασφαλής να επιχειρήσει έναν φυσιολογικό τοκετό θα πρέπει να κατευθύνει την πελάτισσά του σε κάποιον άλλον εξειδικευμένο γιατρό ή ιατρικό κέντρο.
«Δεν έχει νόημα να προσπαθούμε απλά να αυξήσουμε τα ποσοστά των φυσιολογικών τοκετών μετά από καισαρική, αν δεν αντιμετωπίσουμε την αιτία του προβλήματος στη ρίζα του», τονίζει ο James Scott, γιατρός και αρχισυντάκτης της επιστημονικής επιθεώρησης «Obstetrics & Gynecology». «Η λύση στο πρόβλημα είναι να μειώσουμε το ποσοστό των καισαρικών τομών. Αν δεν πάρουμε μέτρα για να ανακόψουμε τη ραγδαία αύξηση των καισαρικών τομών παντού στον κόσμο, σύντομα οι καταστροφικές επιπλοκές, οι ανωμαλίες του πλακούντα ως αποτέλεσμα των επαναλαμβανόμενων καισαρικών, θα μας απασχολούν πολύ περισσότερο από την πιθανότητα ρήξης μήτρας σε μια προσπάθεια για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική».